ლადო ვარდოსანიძე: თბილისის მერმა მაგიდაზე მუშტი უნდა დაჰკრას და თქვას, რომ მოუვლის ამ ქალაქს

ფოტო: ‘რადიო თავისუფლება’

ურბანისტი ლადო ვარდოსანიძე „პანორამა თბილისის“ პროექტზე, ასევე  ბოტანიკური ბაღის 4 ჰექტარის გაცვლისა და მის მიმდებარედ 29 ჰექტარის გაყიდვაზე სერიოზული, კომპლექსური ექსტერტიზის ჩატარებას მოითხოვს, მის გარეშე რაიმე განხილვას კი როგორც მერიის, ისე გარემოსდამცველების მხრიდან არასერიოზულს უწოდებს.

DFWatch-თან სატელეფონო ინტერვიუში ამბობს იმასაც, რომ თბილისს ქაოტურმა მშენებლობებმა დიდი ზიანი მიაყენა, ვაკესა და საბურთალოზე დღეს უკვე აღარ იცხოვრება, უბნები ბეტონის ჯურღმულებს დაესმგავსა, თუმცა ამის გამოსასწორებლად მერიაში პოლიტიკური ნება დღესაც არ არსებობს.

DFWatch: ექსპრემიერ ბიძინა ივანიშვილთან დაკავშირებულ კომპანიის მიერ ბოტანიკური ბაღის 4 ჰა მიწის გაცვლისა და ასევე ბაღის მიმდებარედ 29 ჰექტარის ყიდვას  აპროტესტებენ.  თბილისის მერმა კი საკრებულოში მისვლისას განაცხადა, ამ პროტესტმა საბოლოდ დამარწმუნა, რომ ჩვენი გადაწყვეტილება სწორი იყოვო.  თქვენ რას ფიქრობთ ამ საკითხზე?

ლადო ვარდოსანიძე: ეს ძალიან სერიოზული თემაა და ამაზე ზოგადად საუბარი რთულია. მინდა გითხრათ, რომ ამ თემას ხელისუფლება არასერიოზულად უდგება, არასამთავრობოები – ცოტა რადიკალურად, ჭეშმარიტება კი სადღაც მათ შორისაა. მიმაჩნია, რომ ამ თემაზე ძალიან სერიოზული კონფერენციის ჩატარება აუცილებელია. ასევე მერიამ უნდა მოიწვის ექსპერტები, ჩაატაროს ექსპერტიზა და მხოლოდ ამის შემდეგ შეიძლება მსჯელობა.

ვერაფერს ვერ ვიტყვი, სანამ დოკუმენტებს არ ვნახავ. ნარმანია სპეციალისტი არ არის. ერთი მხარე სხვას ამბობს, მეორე – აბსოლუტურად საპირისპიროს. ასე მუშაობა არ შეიძლება!  თქვენი გამოცემის მეშვეობით მინდა ეს გავაგებინო ნარმანიასაც და სხვებსაც.

DFWatch: ასევე პროტესტია პანორამა თბილისის პროექტის გამოც, რომელიც სოლოლაკის ქედზე, დიდი ბიზნეს ცენტრის აგებას გულისხმობს. ამ პროექტის მიმართ თქვენი აზრი როგორია?

ლადო ვარდოსანიძე: აბსოლუტურად იმავეს ვიტყვი – აქაც ჩასატარებელია ექსპერტიზა. არ უნდა დაგვავიწყდეს ის, რომ ქალაქი იმავდროულად საფინანსო მექანიზმია, ის მხოლოდ ემოციებით  ვერ განვითარდება. სერიოზული ექსპერტიზა სჭირდება და არა ხელების გაშვერა, რომ მილიონერმა აქ კი არა, სხვაგან ააშენოსო. კერძო სექტორია და სერიოზული ალტერნატიული წინადადება უნდა შესთავაზო.

DFWatch: გარემოს დამცველების კრიტიკა ძირითადად ისაა, რომ ძველ თბილისში ლანდშაფტური  ტერიტორიის ხელყოფა ხდება. თქვენ ასე არ მოგაჩნიათ?

ლადო ვარდოსანიძე: შეეკითხეთ იმ არასამთავრობოებს, ახლა ფუნიკულიორის ზედა პავილიონის მშენებლობის საკითხი რომ წყდებოდეს,  დაუჭერდნენ თუ არა მხარს?

DFWatch: თქვენი აზრით?

ლადო ვარდოსანიძე: ჩემი აზრით, არ დაუჭერდნენ,  არადა აღიარებულია მე-20 საუკუნის ქართული არქიტექტურის შედევრად და საუკეთესო ობიექტად. ასე რომ, ყველაფერი ასე ცალსახად არ არის. ნუ ჩათვლით, რომ რომელიმე მხარეს ვემხრობი. ვიმეორებ: აუცილებელია სერიოზული, კომპლექსური ექსპერტიზა.

DFWatch: თქვენ ხშირად აკრიტიკებდით თბილისის პრესტიჟულ უბნებში ქაოტურ მშენებლობებს. რა შედეგი მოიტანა ამგვარმა მიდგომამ და თუ არის გამოსავალი?

ლადო ვარდოსანიძე:  ახლა ზუსტად კოლეგებთან ვიყავი იმ ადგილზე, სადაც თბილისის ახალი ცენტრი უნდა განვითარდეს. ესაა რკინიგზის ტერიტორიაზე, დიდუბის ზონაში. მერიამ სწორედ აქ უნდა შეუწყოს ხელი დიდ ფულს და ინვესტიციების ნაკადი აქეთ უნდა გადმოაგდოს. ეს უმთავრესია. სხვა ცენტრალურ უბნებში კი მაღლივი მშენებლობები უნდა აიკრძალოს. თუმცა აკრძალვის პარალელურად თამაშის წესებიც უნდა შესთავაზო დიდ ფულს. მთელ მსოფლიოში ასეა, მაგრამ როდესაც ქალაქის ხელმძღვანელობას ქალაქის განვითარებაზე წარმოდგენა არ აქვს, მაშინ ყველაფერი ისე ხდება, როგორც ჩვენთან.

ყველაზე პრობლემური ძველი თბილისია. ასევე პრობლემური გახდა ვაკე, საბურთალო, სადაც უკვე აღარ იცხოვრება. სადაც კი თავისუფალი ადგილი ნახეს, ყველგან ყველაფერი ჩადგეს. უბნები ბეტონის ჯურღმულებს, ბეტონის კანიონებს დაამსგავსეს. ამ ყველაფრის გამოსწორებას პოლიტიკური ნება სჭირდება. მერმა მაგიდაზე მუშტი უნდა დაჰკრას და თქვას, რომ მოუვლის ამ ქალაქს.

DFWatch: დღევანდელ მერიაში არის მაგიდაზე მუშტის დარტყმის მზაობა?

ლადო ვარდოსანიძე: რა თქმა უნდა, არ არის და ეს თქვენც იცით.  პოლიტიკური  ნება არ არსებობს. ქალაქი უნდა იცოდე, ქალაქი უნდა გიყვარდეს და უნდა ფლობდე მას, ესაა ქალაქად ცხოვრების წესი და არა ის, რომ ჩაწერილები ვართ ქალაქში. ეს დამოკიდებულება არ არსებობს. ყველა ამ პრობლემაზე დავწერე წიგნი „ქალაქის კონტურები“ , სადაც ყველა კითხვაზე მაქვს პასუხები. ჩერჩილმა თქვა, სანამ პოლიტიკოსი მაგიდაზე მუშტს დაჰკრავს, უნდა დარწმუნდეს, რომ იქ ლურსმნები არ არის დარჭობილიო. აი, ამ ლურსმნების პრობლემაც გვაქვს ჩვენ.

DFWatch: რამდენიმე დღის წინ თბილისი მერიამ განაცხადა, რომ ცენტრალურ უბნებში მრავალბინიანი სახლების მშენებლობა ერთი წლით, ქალაქის განვითარების განახლებული გენერალური გეგმის დამტკიცებამდე, შეჩერდება. დაგვიანებულია თუ არა ეს ინიციატივა?

ლადო ვარდოსანიძე: დაგვიანებულია, მაგრამ არაფერს მაინც სჯობს. ძალიან ხშირად ზრდიდნენ K2 კოეფიციენტს. საკრებულო ნოტარიუსადაა გადაქცეული და რასაც მერია გამოუგზავნის, ყველაფერს ადასტურებს. ეს არ შეიძლება. სპეციალური, ურბანული განვითარების განყოფილება არსებობს, მაგრამ მას პოლიტიკა ვერ მიჰყავს.

DFWatch: ახალმა მშენებლობებმა რამდენად დიდი ზიანი მიაყენა თბილისს?  შეიძლება ვთქვათ, რომ თბილისი ადრე უფრო ლამაზი ქალაქი იყო?

ლადო ვარდოსანიძე: რა თქმა უნდა, ქალაქმა თავის შარმი ობიექტური და სუბიექტური პირობების გამო დაკარგა. ობიექტურია ურბანიზაცია, ცხოვრების ტემპის დაჩქარება, მშენებლობების განვითარება და ამას ვერ გავექცევით. სუბიექტური კი ის პრობლემებია, რაც უკვე გითხარით. ეს ყველაფერი მხოლოდ მაშინ  გამოსწორდება, თუ ქართული საზოგადოება შეიცვლება. ქალაქი საზოგადოების მოდელია – როგორი საზოგადოებაცაა, ისეთი ქალაქი გვაქვს დღეს.

ახლა სწორედ სპორტის სასახლის მახლობლად ვარ და მის უკან არსებული ბინები ეს არის სკანდალური, მაგრამ  – ჩვენებური. ამას ვერაფრით გამოასწორებ. კერძო საკუთრებაა და ხომ ვერ ააფეთქებ? ახლა მთავარია მეტი არ გაფუჭდეს.

DFWatch: დღეს აღმაშენებლის ქუჩის დასაწყისის რეაბილიტაცია მიმდინარეობს. ჩვენ გვახსოვს კრიტიკა მოჰყვა ამ ქუჩის მეორე ნახევრის განახლებას. თქვენ თუ მოგწონთ, რაც გაკეთდა და რაც ახლა ამ ქუჩაზე კეთდება?

ლადო ვარდოსანიძე: ეს ძალიან კარგი საქმეა და ბოლომდე უნდა მივიდეს. მაშინ კრიტიკა საქმეში ჩაუხედავი ხალხისგან წამოვიდა. ხეების მოჭრაც აბსოლუტურად გამართლებული იყო. ითქვა ისიც, მარტო ფასადები გაკეთდაო. შე დალოცვილო, კერძო საკუთრებაა შიგნით და მერიამ რატომ უნდა გაგიკეთოს ბინის და ეზოს რემონტი? ფასადი გაგირემონტა, რის შედეგადაც საკუთრების ფასი გაგეზარდა, მეტი რა გინდა?